دانستنی های سرطان

بی اشتهایی يا کم اشتهايی يكي از شایع ترين مشكلاتي است كه می تواند به  علت سرطان يا درمان آن ايجاد شود. احساساتی مانند ترس يا افسردگي نيز ممکن است موجب از بین رفتن اشتهاي فرد شوند. گاهي عوارض جانبي درمان مانند تهوع، استفراغ يا تغيير مزه يا بوي غذا موجب مي شود بیمار احساس کند که دوست ندارد غذا بخورد. در بعضي افراد، كاهش اشتها فقط به مدت يك يا دو روز رخ مي دهد و براي عده ای ديگر این موضوع دائمي است. غذا نخوردن می تواند منجر به کاهش وزن شده و همین مسئله موجب ضعف و خستگی می گردد. دراین شرایط غذا خوردن بخشی از مراقبت شخصی شما است.

 

 

- هنگامي  كه اشتهاي بيشتري دارید غذا ميل  كنيد (معمولاً صبح ها). در هر زمان از روز که دوست داشتید از مواد غذایی مورد علاقه خود استفاده  کنید. اگر در هنگام شام گرسنه نیستید، صبحانه یا ناهار خود را به وعده ‌غذایی اصلی تبديل‌کنید. به‌طور مشابه اگر هنگام صبح گرسنه نیستید بعداً بیشتر غذا بخورید.

- تعداد وعده هاي اصلي و ميان وعده هاي غذايي را افزايش دهيد (سه وعده اصلي و سه ميان وعده) اما حجم آنها را كم كنيد.

- غذاهاي پُر پروتئين و پُر انرژي در حجم كم و بطور مكرر مصرف شوند (هر 1 تا 2  ساعت). مواد غذايي جامد نرم و مرطوب بهتر تحمل مي شوند.

- محتواي انرژي غذاها را با افزودن كره، روغن زيتون يا روغن مايع، شيرخشك، پنير، آرد برنج يا گندم و عسل افزايش دهيد.

- به منظور پيشگيري از سيري زودهنگام و نفخ، نوشيدن مايعات به همراه وعده هاي غذايي محدود شوند.

- به جاي مصرف نوشیدنی های كم انرژي يا بدون انرژي مانند: نوشيدني هاي گازدار، چاي، قهوه، نسكافه و شربت و... از مايعات پُر انرژي و پُر پروتئين مانند: شير، دوغ بدون گاز، مخلوط شیر و موز، مخلوط شیر و بیسکویت یا مخلوط شیر و نان سوخاری، سوپ غليظ صاف شده، آب گوشت غلیظ و...استفاده كنيد.

- از مصرف غذاهاي خيلي بودار كه موجب بي اشتهايي مي شوند خودداری کنید.

- غذاها به صورت خنک و يا در حد درجه حرارت اتاق صرف شوند.

- از مصرف غذاهاي خيلي چرب و سرخ شده و مواد غذايي پرفيبر (سبزیجات خام مانند: انواع کلم، ذرت، هویج، میوه های با پوست و نرسیده و نانهای سبوس دار) كه منجر به سيري زودهنگام و احساس پري مي شوند اجتناب كنيد.

-انواع میان ‌وعده‌ها (اسنک ها) را به‌صورت آماده در‌دسترس داشته باشيد (مثلاً در کیف یا در ماشین‌تان) به طوري كه بتوانيد هر وقت دوست داشتيد چيزي برای خوردن داشته  باشید. كراكر، انواع كلوچه ، ميوه و تنقلات پُرکالری و پُر  پروتئین مانند تخم مرغ آب پز، کره بادام زمینی، پنیر، بستنی، مکمل های  غذایی، پودینگ، آجیل، تن  ماهی یا مرغ نمونه های خوبي هستند. وقتي از منزل بیرون مي رويد ميان  وعده هاي قابل حمل را همراه خود داشته  باشيد.

 - زمانی که دوست  ندارید از غذاهاي جامد استفاده  کنید، نوشيدني ها را در طول روز امتحان  كنيد. آب ميوه طبیعی، سوپ و مايعاتي شبيه آنها مي تواند انرژی و مواد مغذي مهمي را به بدن شما برسانند. نوشيدني هاي دارای شير، پروتئين را نيز برايتان فراهم مي كنند.

- انواع غذاها، مزه ها و ادويه ها را به منظور دستيابي به بهترين انتخاب، امتحان كنيد. ممکن‌است چیزهایی را که قبلاً دوست ‌نداشتید، درحال‌حاضر دوست داشته ‌باشید.

- براي كاهش تماس بيمار با بوي غذا، پوشش غذا پيش از اينكه در برابر فرد قرار گيرد برداشته شود.

- بيمار تشويق شود كه حتي در هنگام عدم احساس گرسنگي نيز كمي غذا بخورد.

- برای جلوگیری از سیری زودرس و احساس پُري معده در هنگام غذاخوردن و در نتیجه کمتر غذا خوردن از خوردن مایعات همراه غذا خودداری کنید یا فقط مقدار كمي مايعات بنوشيد (درحد نصف لیوان) مگر اینکه برای کمک به بلعیدن غذا یا برطرف  نمودن خشکی دهان به نوشیدن مایعات نیاز داشته  باشید. اگر مي خواهيد بيشتر از نصف لیوان بنوشيد، آن را 60-30 دقيقه قبل يا بعد از غذا بنوشيد. سعی کنید بخش عمده نوشیدنی های مصرفی خود را بین وعده های غذایی استفاده  کنید.

- انجام نرمش سبك، 2 ساعت قبل از هر وعده غذايي موجب افزايش اشتها مي گردد.

- قبل از مصرف غذا استراحت كنيد.

- به آرامي غذا ميل كنيد و لقمه هاي غذايي را خوب جويده و سريع قورت ندهيد.

-اگر می توانید بخشی از غذای خود را قبل از خواب میل  كنيد. این وعده  غذایی بر اشتهاي  شما براي وعده بعدي اثر نخواهد گذاشت.

- در زمان مصرف وعده هاي غذايي تا حد امكان آرام و شاد باشید. تزئین غذاها يا وعده هاي غذايي نیز می تواند به مصرف آن ها كمك  كند. با استفاده از ظروف زیبا و پخش  کردن موسیقی مورد علاقه تان، تماشای تلویزیون یا صرف غذا در جمع دوستان يا افراد خانواده، غذا خوردن را برای خود لذت بخش  کنید.

- بهداشت دندانها و دهانتان را حفظ كنيد. مسواك زدن دندانها قبل از مصرف غذا مي تواند به افزايش اشتها كمك كند.

 

 

مریم ظریف یگانه
کارشناس ارشد علوم تغذیه